Of de optimale kapitaalstructuur bestaat? Dit is een eenvoudige vraag, doch heeft deze geen gemakkelijk of eenduidig antwoord. Een optimale kapitaalstructuur die voor iedere onderneming geldt, bestaat niet. Opdat elke onderneming haar eigen karakteristieken heeft die mee bepalen wat de optimale structuur is of kan zijn. De optimale kapitaalstructuur voor jouw onderneming kan ook veranderen, naar gelang de behoefte, het niveau en de situatie waarin jouw kmo zich bevindt. M.a.w., wat vandaag de optimale kapitaalstructuur zou zijn, is dat binnen enkele jaren misschien niet meer, deze evolueert mee met de onderneming en er zijn verschillende factoren die dat (kunnen) beïnvloeden.

Over de optimale kapitaalstructuur zijn er verschillende (wetenschappelijke) theorieën en opinies. Zonder een eenduidige conclusie. Met allerlei wiskundige formules en aannames in een ‘perfecte’ markt waar bepaalde factoren constant blijven of buiten beschouwing worden gehouden kan de optimale kapitaalstructuur berekend worden. Dit is in theorie, we gaan hier niet verder op in want dat zou ons veel te ver doen uitweiden.

Echter ondernemen doe je in de realiteit. Daarenboven bepalen de zaakvoerder(s) /aandeelhouders hoe de kmo wordt gefinancierd, meer daarover later.

Maar laat ons beginnen bij het begin, wat is de kapitaalstructuur?

De kapitaalstructuur: Deze wordt gevormd door is de relatieve verhoudingen van schulden, eigen vermogen en andere effecten (bv. obligaties-warrants) die een bedrijf heeft uitstaan.

Doel: Maximalisatie van de ondernemingswaarde

Hoe: Die combinatie van eigen en vreemd vermogen die de waarde van de onderneming maximaliseert.

Als je dit in een eenvoudige formule zou moeten voorstellen:

Waarde van de onderneming = Vrije kasstroom / Kapitaalkost

Voor een goed begrip, dit is een zeer eenvoudige afgeleide van de formule, bij overnames of grondige waardebepaling komen er verschillende, complexere berekeningswijzen en multiples aan te pas (Er worden dan verschillende formules gebruikt en geïnterpreteerd)

Waar het in hoofdzaak over gaat is dat men de toekomstige geldstromen die de onderneming kan realiseren in kaart brengt. 

De kapitaalkost is het gewogen gemiddelde van de kost van de verschillende bestanddelen van kapitaal (Eigen vermogen (EV) en Vreemd Vermogen (VV)).

• Hoe lager de kapitaalkost, hoe hoger de waarde van de onderneming.
• De kapitaalstructuur zo kiezen dat de kapitaalkost geminimaliseerd wordt.

Men moet dus een keuze maken tussen financiering met eigen vermogen of vreemd vermogen, waarbij het eigen vermogen, de aandeelhouder(s) een hoger rendement eisen dan het vreemd vermogen. Want het vreemd vermogen heeft:

• Fiscale voordelen
• Minder inspraak-verantwoordelijkheden
• Het financiële hefboomeffect (hier spelen private equity investeerders op in)

Zoals bij veel kmo’s wordt veel beïnvloed door de zaakvoerder(s)/eigenaar(s) en zijn/haar/hun persoonlijke voorkeuren, emoties en principes.

Wat wilt hij of zij? En dan kan je wel de optimale kapitaalstructuur gaan berekenen maar als men bijvoorbeeld geen externe investeerders aan boord wil halen, dan zal vanuit het standpunt van de ondernemer het ‘optimaal‘ zijn om de groei te beperken tot wat gefinancierd kan worden met schulden, eerder dan het kapitaal open te stellen voor derden.

Zoals al aangegeven er bestaat geen algemene definitie die aangeeft dat voor de optimale kapitaalstructuur de volgende verdeling van toepassing is: …. % EV + … % VV = optimale kapitaalstructuur.

Werk je met VV (Vreemd Vermogen) kijk dan eens naar je ratio van financiële autonomie: EV / TV (balanstotaal) => hoe lager deze is, hoe zwakker je kapitaalstructuur is, hoe hoger de kostprijs van financiering zal zijn.

We hebben enkele inzichten voor jou opgelost:

1. Geld is niet gratis, ook je eigen geld niet. Dat moet opbrengen, je moet er rendement op verdienen.
2. 1 euro vandaag is niet gelijk aan 1 euro volgend jaar. (net present value)
3. Financiële hefboom => door schulden aan te gaan kan je het rendement op het eigen vermogen verhogen. (niet oneindig, hier staat een keerpunt op)
4. Hoe meer schulden, hoe meer rendement de aandeelhouders gaan vragen.
5. Hoe groter de vaste kosten, hoe meer redement de aandeelhouders vragen. (operationele hefboom)(outsourcing kan middel zijn om vaste kosten te verlagen)
6. Hoe minder volatiel de opbrengsten, hoe beter dit is voor het rendement.
7. De kosten verbonden aan financiële moeilijkheden verminderen de waarde van de onderneming.
8. De meeste waarde komt van de linker zijde van de balans d.w.z. de operationele activiteiten, de activa (bezittingen) en de groeiopportuniteiten.
9. De dividendpolitiek van de onderneming heeft invloed op de waarde van de onderneming.
10. Banken houden bij toekenning van een krediet o.a. rekening met het volgend ratio:                                       Net Debt / EBITDA (hoe lager hoe beter uiteraard)
11. De keuze ligt bij de aandeelhouders hoe zij hun onderneming wensen te financieren.
12. Voor de enige/oorspronkelijke aandeelhouders zal groei die gefinancierd wordt door schulden aan te gaan misschien eerder de voorkeur krijgen dan via een kapitaalverhoging (door nieuwe/extra aandeelhouders). Hierdoor vermijden zij verwatering van hun participatie. ( Want zij gaan misschien van 100% naar 70% of zelfs onder de 50%)

Het is dus niet even op 1-2-3 dat er een passend antwoord kan worden gegeven op deze ‘eenvoudige’ vraag. We ondernemen nu eenmaal in de realiteit, in de praktijk en niet in een labo of perfecte markt met omstandigheden die constant blijven. Daarenboven bepalen ook de persoonlijke voorkeuren, emoties van de ondernemer welke keuzes en beslissingen er worden genomen.

Toch meer informatie hierover gewenst of wil je dit eens samen bespreken en nader bekijken voor jouw onderneming? Neem dan nu en hier contact met ons op.

Bij ons kan je onder andere terecht voor je financieel beheer in ruime zin, niet alleen voor financiële analyse van de resultaten maar ook voor hulp en advies bij:

• Investeringsbeslissingen
• Bedrijfskapitaalbeheer
• Dividendbeslissingen
• Financieringsbeslissingen
• Kasplanning
• Het opstellen en beheren van plannen en budgetten.
• Enz.

P.S: deze lijst is niet limitatief